Insulinooporności towarzyszy często hiperinsulinemia, czyli stan, w którym z trzustki następuje zbyt duży wyrzut insuliny, zwłaszcza po posiłku. Na skutek zmniejszonej wrażliwości tkanek na ten hormon organizm, nie widząc efektu jego działania, wydziela go jeszcze więcej. W konsekwencji tego wzrasta apetyt, a wraz z nim następuje przyrost masy ciała, prowadzący do nadwagi lub otyłości. Chociaż wrażliwość komórek ciała na insulinę uwarunkowana jest genetycznie, największy wpływ na nią mają czynniki środowiskowe: rodzaj i stopień otyłości, poziom aktywności fizycznej i rodzaj diety, ale także toczący się stan zapalny w organizmie. Tak więc choć insulinooporność przyspiesza przyrost masy ciała, to otyłość jest równocześnie jej największym czynnikiem wywołującym.