Już za kilka dni zakończenie programu Ministerstwa Sportu i Turystyki Mikro Granty i Mikro Granty 2 edycja. Wszystko rozpoczęło się od małych idei, które miały wielki wpływ na nasze społeczeństwo. Chęć poprawy kondycji fizycznej najmłodszych i podarowania dzieciom możliwości jakie daje sport zostały przyjęte entuzjastycznie przez kluby i organizacje sportowe. Bardzo szybko ten niezwykły program dotacji, zaczął być czymś więcej niż tylko wsparciem finansowym. Stał się szansą, symbolem otwarcia na zdrowy tryb życia i pasję do sportu. To już dwie udane edycje programu, lecz dla uczestników projektów zrealizowanych w ramach Mikro Grantów to dopiero początek podróży po zdrowie i formę. Wszędzie tam, gdzie tętni życie, tam, gdzie bije serce społeczności, tam też zostały zorganizowane bezpłatne wydarzenia i zajęcia sportowe. W ciągu kilku ostatnich miesięcy na każdym kroku i w każdym zakątku Polski można było spotkać mikrograntowe projekty. Od piłkarskich zmagań dla dużych i małych, chłopców i dziewczynek, przez pływanie, szachy, zapasy, boks, koszykówkę, siatkówkę czy nocne biegi na orientację. Pojawiły się zajęcia tenisowe, baseball, rugby oraz hokej. Było dużo sportów walk, gimnastyka, lekkoatletyka a nawet jazda figurowa na łyżwach. Każde z tych spotkań to okazja do promowania aktywności fizycznej i zdrowego stylu życia. Każde z tych spotkań to też szansa na dobrą i zdrową przyszłość dzieci. Kto wie – może przy okazji te dzieci odkryją w sobie pasję i talent, który w przyszłości przerodzi się w sukces.

„Jesteśmy dla Was, a Wy tworzycie Nas. Cały program Mikro Granty dał nam niesamowitą możliwość wdrożenia się w potrzeby polskiego społeczeństwa w zakresie sportu. – Mówi Rafał Wosik – prezes Fundacji Orły Sportu, operatora krajowego programu Mikro Granty. – To te najmniejsze, oddolne inicjatywy są najbardziej potrzebne i to właśnie tam skierowane zostały środki. Oceniając dotychczasowe działania beneficjentów w ramach Mikro Grantów jesteśmy bardzo zadowoleni z efektów i skali na jaką działały organizacje sportowe oraz uczestnicy zajęć.

Tegoroczna inicjatywa Ministerstwa Sportu i Turystyki, odkryła ogromny potencjał w nawet niewielkiej rangi pomysłach, dając im skrzydeł do realizacji. Od świata sportu po działania społeczne, program ten otworzył drzwi dla tysięcy kreatywnych umysłów, kierujących się pasją do zmiany rzeczywistości i aktywizacji dzieci i młodzieży. Mimo, że program Mikro Granty zbliża się ku końcowi to jednoznacznie należy potwierdzić, że tej dynamiki, różnorodności i powszechności innowacyjnych inicjatyw sportowych nie mieliśmy jeszcze okazji obserwować. Mikro Granty to sportowe historie i inicjatywy ludzi z całego kraju, którzy pragną przynieść pozytywne zmiany. Zestawienie tylu pomysłów, od lokalnych wydarzeń, po regularne zajęcia sportowe pozostawiają w społeczeństwie chęć do dalszego działania. Determinacja w dążeniu do wprowadzania zmian poprzez sport i popyt na tego typu działania pozostawiają nadzieję, że zainicjowane projekty będą kontynuowane. Obserwacje zmian społecznych wywołanych wzrostem znaczenia sportu jako drogi do zdrowia i radości życia dają nadzieję, że odpowiednio budujemy świadomość młodych pokoleń.

Prawdziwym dowodem sukcesu są efekty finalne poszczególnych wydarzeń – ilość gości, liczny udział w imprezach i radość uczestników biorących udział w zajęciach. Liczba aktywności i ich różnorodność przerosła oczekiwania Organizatorów.

Jak podkreślają pytani przez nas Beneficjenci – wszyscy czekają na więcej tego typu inicjatyw. My również mamy nadzieję, że to dopiero początek Mikro Grantów działających na makro skalę. – podkreśla Wosik.

Od malutkich wsi po duże miasta, już prawie każde miejsce w Polsce stało się sceną dla innowacyjnych i aktywizujących inicjatyw sportowych. Wydarzenia zainicjowane przez program odmieniają lokalne społeczności, budując mosty między ludźmi, wzmacniając więzi społeczne i wzrost kulturowy. To nie tylko dotacje finansowe na sport i zdrowie, lecz także wsparcie dla kreatywnych umysłów i społecznych działaczy, którzy potrzebują zewnętrznych funduszy aby móc podjąć inicjatywy dla lokalnej społeczności. Mikro Granty nie tylko finansują działania, ale również inspirują, kształcą i pomagają w budowaniu sieci kontaktów. Młodzi artyści, przedsiębiorcy społeczni i aktywiści, sportowcy, trenerzy, sędziowie, właściciele hal sportowych czy sprzętu – zyskują nie tylko fundusze, ale także wiedzę i doświadczenie, które stają się fundamentem ich sukcesu w realizacji wydarzeń sportowych. Zakończenie pierwszych dwóch edycji programu nie oznacza końca tej inspirującej historii. To zaproszenie dla wszystkich z pasją i pomysłami – do realizacji swoich celów. To też zaproszenie dla każdego, kto chciałby uprawiać sport. Niezależnie od miejsca, zasobów czy wieku, każdy może znaleźć aktywność sportową, która będzie go rozwijać.

Organizator czeka już na kolejne edycje Mikro Grantów, by zainspirować zmiany, by dać życie marzeniom i wpłynąć na rzeczywistość. Mikro Granty są dowodem na to, że niezależnie od tego, jak mały może się wydawać pomysł, może przynieść ogromny efekt.

Źródło informacji: Fundacja Orły Sportu

Co roku, w dniu 26 listopada, obchodzony jest Dzień Niedoboru Żelaza. Ten dzień, jak i organizowana co roku kampania „Weź żelazo na poważnie. Słuchaj swojego ciała” ma na celu zwiększenie świadomości na temat poważnego problemu zdrowia, jakim jest niedobór żelaza, a także zwrócenie uwagi na często niezauważane, niewłaściwie rozpoznawane czy pomijane objawy niedoboru żelaza i idące za nimi poważne konsekwencje zdrowotne, jak również na sposoby radzenia sobie z niedoborem żelaza.

Niedobór żelaza i niedokrwistość z niedoboru żelaza może dotyczyć każdego. To powszechne schorzenie, występuje już na całym świecie i dotyka zarówno kobiet jak i mężczyzn; osoby młodsze jak i starsze [1]. Niedobór żelaza jest najbardziej rozpowszechniony wśród kobiet w okresie przed menopauzalnym, kobiet w ciąży oraz dzieci w wieku poniżej 5 lat. [2] W Europie niedobór żelaza dotyka do 33% kobiet w okresie przed menopauzalnym, do 77% kobiet w ciąży oraz do 48% dzieci [2].

Znaczenie żelaza i jego niedoboru

Mówiąc prosto, bez wystarczającej ilości żelaza ludzkie ciało nie jest w stanie działać prawidłowo. Żelazo jest niezbędne do produkcji czerwonych krwinek oraz zapewnienia sprawnego funkcjonowania serca i mięśni szkieletowych [3]. Odgrywa również̇ istotną rolę w zwalczaniu infekcji i chorób [4], utrzymaniu odpowiedniego poziomu energii [5] i prawidłowym funkcjonowaniu mózgu. Niedobór żelaza oznacza, że jego ilość w organizmie jest niewystarczająca, aby mógł on prawidłowo funkcjonować.

Organizm przyjmuje żelazo głównie z pokarmu [6] Część puli żelaza zużywana jest do produkcji hemoglobiny, resztę żelaza organizm magazynuje. Niedokrwistość z niedoboru żelaza występuje, gdy poziom żelaza zmagazynowanego w organizmie jest tak niski, że organizm nie jest już w stanie wytworzyć wystarczającej ilości hemoglobiny do budowania zdrowych czerwonych krwinek [7]. Wpływa to na stopniowe pogarszanie się ogólnego stanu zdrowia i wystąpienie objawów klinicznych niedokrwistości [2].

Niedobór żelaza – objawy

Zauważanie u siebie objawów, takich jak: powtarzające się bóle głowy [8], uczucie zmęczenia psychicznego, drażliwość, zawroty głowy, szybka utrata koncentracji [1,8-9], bolesne, białe zmiany wewnątrz jamy ustnej lub czerwone, łuszczące się pęknięcia po jednej lub obu stronach jamy ustnej [9-11], uczucie zmęczenia fizycznego [8-9], zimne ręce i/lub stopy [9-10]; kompulsywne, powtarzające się żucie lodu czy pragnienie jedzenia substancji niejadalnych takich jak ziemia [10-11], większa niż zwykle liczba infekcji [10], wypadanie włosów kępkami lub w większej ilości [12], problemy ze słuchem [13] czy bladość najbardziej widoczna na twarzy [8-9] to oznaka, że w naszym organizmie może występować niedobór żelaza.

Należy pamiętać jednak, że występowanie objawów nie jest jednoznaczne, ponieważ mogą one łączyć się również z innymi schorzeniami [13].

Niedobór żelaza – przyczyny

Niemożliwe jest jednoznacznie wskazanie powodów niedoboru żelaza. Najczęstsze przyczyny tej dolegliwości to utrata krwi, zwiększone zapotrzebowanie (przy niedostatecznej podaży w diecie), ograniczone wchłanianie z przewodu pokarmowego, niedobór w diecie [2].

Niedobór żelaza – diagnostyka

Jeśli podejrzewamy u siebie niedobór żelaza, powinniśmy wziąć żelazo „na poważnie” i rozpocząć diagnozowanie od badania morfologii krwi. W przypadku niedoboru żelaza badanie wykaże nam zmniejszone stężenie hemoglobiny (skrót Hb lub Hgb) [14].

Jednak, w celu wykrycia niedoboru żelaza, konieczne jest przeprowadzenie dalszych badań diagnostycznych [15]. Kolejnym krokiem jest sprawdzenie poziomu ferrytyny we krwi, która uznawana jest za jeden z najdokładniejszych parametrów w diagnozowaniu niedoboru żelaza [15] i badanie jej poziomu zalecane jest przez Światową Organizację Zdrowia, [16] ponieważ odzwierciedla poziom zmagazynowanego żelaza. Ale poziom ferrytyny w surowicy, może się zmienić pod wpływem takich chorób jak grypa, a tym samym, w celu postawienia prawidłowej diagnozy może być konieczne sprawdzenie dodatkowych parametrów [16] Należą do nich: TSAT lub wysycenie transferyny w surowicy [16], całkowita ilość żelaza w surowicy krwi [17], TIBC – czyli całkowita zdolność wiązania żelaza [18].

Niedobór żelaza – leczenie

Istnieje wiele sposobów leczenia niedoboru żelaza. Zależą one od poziomu niedoboru i historii chorób pacjenta. Sposoby te obejmują zwiększenie ilości żelaza w diecie, doustną suplementację żelazem czy przyjmowanie żelaza w formie dożylnej (poprzez infuzję lub zastrzyk [3].

Dieta osoby z niedoborem żelaza powinna opierać się na warzywach zielonych (pietruszce, szczypiorku), czerwonym mięsie oraz podrobach, produktach pełnoziarnistych, kaszy gruboziarnistej oraz burakach. Produkty bogate w witaminę C (owoce, warzywa) mają pozytywny wpływ na wchłanianie żelaza. Z kolei osłabiają je związki zawarte w kawie i herbacie, a także duża ilość błonnika oraz produkty mleczne.

Nie zawsze jednak sama zmiana nawyków żywieniowych może skutecznie pomóc w uzupełnieniu i/lub ustabilizowaniu poziomu żelaza w organizmie. Poza zmianą diety, gdy jest to możliwe i gdy sama dieta nie przynosi rezultatów stosuje się doustną suplementację lub preparaty dożylne. Szczególnym wskazaniem do zastosowania dożylnej formy podania żelaza jest: nietolerancja żołądkowo-jelitowa żelaza podawanego doustnie, ciężka czy utrzymująca się i trudna do opanowania utrata krwi, operacje żołądka (bypass, resekcja), które zmniejszają wydzielanie kwasu żołądkowego i upośledzają wchłanianie żelaza z jelit; zespoły złego wchłaniania (celiakia, choroba Whipple’a, przerost bakterii); brak skuteczności doustnej podaży żelaza u pacjentów ze współistniejącym stanem zapalnym, który w mechanizmie podwyższenia hepcydyny może utrudniać jego wchłanianie; chęć ograniczenia długości trwania terapii – stosowanie dożylnego żelaza pozwala na podanie prawie pełnej dawki zastępczej w jednym lub dwóch wlewach. Najwięcej doświadczeń potwierdzających skuteczność żelaza podawanego dożylnie zaobserwowano podczas leczenia osób z nieswoistym zapaleniem jelit, po operacjach żołądka lub z przewlekłą chorobą nerek [19].

Konsekwencje niedoboru żelaza

Jedną z konsekwencji nieleczonego lub nieskutecznie leczonego niedoboru żelaza jest niedokrwistość z niedoboru żelaza. Niedokrwistość z niedoboru żelaza – zwana powszechnie anemią – występuje, gdy poziom żelaza magazynowanego w organizmie jest tak niski, że organizm nie jest już w stanie wytworzyć wystarczającej ilości hemoglobiny do zbudowania zdrowych czerwonych krwinek [7]. Hemoglobina to zaś białko znajdujące się wewnątrz czerwonych krwinek, które przenosi tlen do tkanek i narządów w całym organizmie. Proces ten jest niezbędny do ich prawidłowego funkcjonowania [20].

Do innych konsekwencji nieleczonego czy przewlekłego niedoboru żelaza zalicza się ogólne pogorszenie stanu zdrowia i samopoczucia, jak też wzmożone uczucie przemęczenia [2]. Niedobór żelaza nawet bez występowania niedokrwistości może być wycieńczający i może zaostrzać objawy pierwotnie występującej choroby przewlekłej, zwiększając ryzyko powikłań, a nawet śmierci [2]. Wśród dzieci niedobór żelaza może zaburzać rozwój poznawczy i motoryczny [2].

„Pomimo poważnych konsekwencji i powszechnego występowania niedoborów żelaza ta przypadłość jest wciąż niewystarczająco rozpoznawana. Wiele osób nie ma świadomości rozwijającego się u nich problemu zdrowotnego albo nie potrafią właściwie rozpoznać objawów. Właśnie dlatego pragniemy zwiększyć świadomość ludzi na temat roli żelaza, a także objawów i konsekwencji niedoboru żelaza w organizmie. Prowadząc kolejny już rok z rzędu kampanię chcemy zwiększyć „żelazną” wiedzę zarówno pacjentów, jak i środowiska medycznego, aby z większą czujnością zwracali uwagę na typowe objawy niedoboru żelaza, nie lekceważyli niedoboru żelaza i wsłuchiwali się w sygnały dawane przez organizm” – powiedział Grzegorz Sidorczuk, przedstawiciel organizatora kampanii.

Chcąc wziąć żelazo na poważnie, warto odwiedzić stronę internetową oraz profile social mediowe kampanii, na których znajdują się odpowiedzi na najczęstsze pytania związane z niedoborem żelaza.

Kampania „Weź żelazo na poważnie. Słuchaj swojego ciała” realizowana jest od kilku lat przez firmę Swixx Biopharma Sp. z o.o. i CSL Vifor zarówno w Polsce, jak i w innych krajach europejskich.

Swixx Biopharma specjalizuje się w oferowaniu skutecznych terapii w wielu obszarach terapeutycznych. Chorzy cierpiący z powodu chorób rzadkich, na nowotwory, pacjenci diagnozowani w obszarze gastroenterologii oraz pacjenci wymagający pomocy psychiatrycznej jak i pacjenci, u których konieczne jest dożylne podawanie preparatu żelaza, mogą mieć dostęp do skutecznych terapii dzięki aktywnościom podejmowanym przez Swixx Biopharma. Misją firmy jest ścisła współpraca z partnerami i szerokimi społecznościami opieki zdrowotnej w celu odblokowania dostępu do innowacyjnych metod leczenia dla potrzebujących pacjentów, a ostatecznym celem jest wywarcie znaczącego i trwałego wpływu na zdrowie jednostek i społeczności, co realizowane jest m.in. przez takie kampanie jak „Weź żelazo na poważnie. Słuchaj swojego ciała”.

Powyższy materiał nie stanowi porady medycznej i nie powinien być traktowany jako zastępstwo konsultacji z profesjonalistą z dziedziny opieki zdrowotnej. Wszelkie decyzje dotyczące postępowania medycznego powinny być podejmowane przez profesjonalistów z dziedziny opieki zdrowotnej i muszą odpowiadać indywidualnym potrzebom każdego pacjenta.

www.takeironseriously.com/pl

https://www.facebook.com/profile.php?id=61552193593542

https://www.instagram.com/wez_zelazo_na_powaznie_/

NM-PL-2023-11-5939

Data zatwierdzenia: 19.11.2023 r.

[1] Barton JC, et al. BMC Blood Disord. 2010;10:9. Doi:10.1186/1471-2326-10-9;2.

[2] Strona internetowa: https://www.takeironseriously.com/pl/zwieksz-swiadomosc/o-nas (dostęp 6.11.2023 r.)

[3] Auerbach M, Adamson JW Am J Hematol. 2016;91(1):31-38.;

[4] Fernando B, et al. World J Gastroenterol. 2009 Oct 7; 15(37): 4638-4643

[5] Favrat B., et al. PLOS One 9(4): e94217. eCollection 2014

[6] https://www.takeironseriously.com/pl/niedobor-zelaza/czy-przyjmujesz-wystarczajaca-ilosc-zelaza (dostęp 6.11.2023 r.)

[7] Trost LB, et al. J Am Acad Dermatol. 2006;54(5):824-44.; 7.

[8] Pavord S, et al.BJH 2020; 188: 819-30

[9] Api O, et al. Turk J Obstet Gyncecol 2015 2015;12: 173-8

[10] Beard JL. J Nutr 2001; 131: 568-80

[11] Lumish RA, et al. The Journal of Nutrition 2014; 114 (10):1533-9

[12] Kantor J.Journal of Invetsugative Dermatology 2003; 121(5): 958-8

[13] Schieffer KM, et al. JAMA Otolaryngol Neck Surg. 2017;(800).

[14] Whitfield A, et al. Iron Deficiency Anemia Diagnosed in Female Teenagers. J Family Med Community Health. 2015. 2(7): 1058.

[15] Milman N. Ann Hematol. 2008;87(12):949-959.

[16] World Health Organization. WHO guideline on use of ferritin concentrations to assess iron status in individuals and populations.;2020

[17] Centre for Disease Control. Iron Status Indicators: National Report on Biochemical Indicators of Diet and Nutrition in the U.S. Population 1999-2002

[18] Soldin P et al. Clin Chim Acta. 2004 April ; 342(0): 211-217

[19] https://hematoonkologia.pl/aktualnosci/news/id/4247-anemia-nie-zawsze-taka-oczywista-dozylne-podanie-preparatow-zelaza-w-praktyce/ (dostęp 6.11.2023 r.)

[20] Cashman MW, Sloan SB. Nutrition and nail disease. Clin Dermatol. 2010;28(4):420-5.